نکات ایمنی ساختمانها و کارگاهها در برابر حریق

تعیین مشخصات مواد و مصالح ساختمانی و نیز وسایل مورد استفاده در ساختمانها در برابر آتش به وسیله آزمایشهای استاندارد

- بررسی رفتار و تعیین مقاومت اجزای ساختمانی (شامل: انواع دیوار، تیغه، کف، سقف، ستون، در، درپوش کانالها و غیره) در برابر آتش

- تحقیقات به منظور اصلاح خواص مواد مصالح در برابر آتش به منظور جلوگیری از اشتعال و یا ایجاد تأخیر در شعله‏وری و گسترش آتش

- آزمایش و کنترل کیفیت دستگاهها و لوازم اعلام خطر و فرونشانی آتش

- مطالعه و بررسی جنبه‏های معماری و طراحی ساختمان به منظور جلوگیری از گسترش آتش و دود و گازهای حاصل از آن در ساختمانها

- تهیه استانداردها، مقررات، دستورالعمل‏های اجرایی و راهنماهای مربوط به ایمنی ساختمانها در برابر آتش

- بررسی دینامیک گسترش حریق در ساختمانها و تهیه مدلهای مربوط به منظور پیش‏بینی الزامات ایمنی آتش در انواع ساختمانها

- بررسی و تحلیل رفتارهای انسانی در هنگام حریق به منظور استفاده در طراحی‏ها، تدوین ضوابط و دوره‌های آموزشی

- همکاری در برگزاری دوره‌های آموزشی (تخصصی و عمومی)

امکانات آزمایشگاهی: 

بخش آتش و ساختمان فعالیتهای آزمایشگاهی خود را بر روی طبقه‌بندی جامع مصالح و فرآورده‌های ساختمانی در برابر آتش متمرکز ساخته است که از طریق آزمایشهای حرارت‌زایی سوختن مواد، پیشرری شعله بر روی فرآورده‌ها، و قابلیت سوختن مصالح به اجرا درمی‌آورد.

آزمایش حرارت‌زایی: 

یکی از مشخصات بسیار مهم مواد از نظر خطر حریق، میزان حرارت‌زایی آنها در هنگام اشتعال می‌باشد. از جمله دستگاههای پیشرفته برای اندازه‌گیری این مشخصه، دستگاه گرماسنج مخروطی می‌باشد که براساس تئوری «مصرف اکسیژن» ساخته شده، و از مقبولیت مجامع علمی- تخصصی و مؤسسه بین‌المللی استاندارد برخوردار است. از دیگر قابلیتهای که این دستگاه تعیین زمان افروزش، سرعت آزاد شدن حرارت، دانسیته دود، و درصد گازهای CO و ₂CO حاصل از احتراق است.

آزمایش پیشروی سطحی شعله:

از مشخصات بسیار مهم مصالح از نظر حریق، سرعت و میزان پیشروی سطحی شعله بر روی آن می‌باشد. در بسیاری از مقررات ساختمانی و دستورالعمل‌های مربوط، طبقه‌بندی مصالح و فرآورده‌های ساختمانی، که براساس این مشخصه صورت گرفته است، محدودیتهایی برای طبقات خطرناک اعمال می‌گردد. روشهای متنوعی برای اندازه‌گیری این مشخصه وجود دارد که مهمترین آنها روش استاندارد 5658ISO است.

آزمایش قابلیت سوختن مواد:

یکی از طبقه‌بندیهای مواد و مصالح از نظر خطر حریق آنها، که در اکثر مقررات ساختمانی نیز به کار رفته است، تقسیم مصالح به دو دسته قابل سوختن و غیرقابل سوختن می‌باشد. برای ارزیابی مواد از این نظر از کوره‌‌ای مخصوص استفاده شده و آزمایش در C°750C صورت می‌گیرد. استانداردهای SO, BS,ASTM این آزمایش را به طور مشابه مورد تصویب قرار داده‌اند و صرفاً در برخی جزئیات و تحلیل نتایج تفاوتهایی دارند.

پروژه‌های تحقیقاتی:

پروژه‌های انجام شده و یا در دست اجرا در زمینه ایمنی ساختمانها در برابر آتش به شرح زیر است:

پروژه‌های تحقیقاتی ساخت و بررسی مواد اندودهای ضد آتش

استاندارد سازی و طبقه‌بندی مصالح از نظر خطر حریق (پروژه ملی)

ساخت نوعی تیغه گچی سبک و مقاوم در برابر آتش

بررسی رفتار حریق کفپوشهای پلیمری

بررسی پوششهای آلی محافظ حریق و ارائه استانداردهای مربوطه

حفاظت ساختمانها در مقابل حریق:

اجرای تأسیسات برقی، مکانیکی و استفاده از مصالح سوختنی، توسعة‌ شبکه‌های انرژی، برق و گاز و بکارگیری تجهیزات گوناگون و نوع استفاده از فضای ساختمانها سبب افزایش احتمال آتش‌سوزی در ساختمانها گردیده است. به همین دلیل توجه بیشتر به موضوع حفاظت ساختمانها در برابر حریق امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. لذا به منظور حفظ جان و مال انسانها و فراهم ساختن ایمنی لازم در برابر آتش‌سوزی، رعایت اصولی در طراحی و اجرای ساختمان ضروری می‌باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

1- تأمین تمهیدات لازم در طراحی و اجرای ساختمانها به منظور پیشگیری از بروز حریق و مقاوم بودن بنا در مقابل حریق.

2- فراهم ساختن شبکه‌های علائمی محافظ(تشخیص، هشدار، اعلام به صورت تابلو) و امکانات کنترل و اطفاء حریق در ساختمان

3-   جلوگیری از گسترش آتش و دود در ساختمان و سرایت حریق از یک ساختمان به ساختمان دیگر.

4-   پیش‌بینی راههای خروج جهت خارج شدن به موقع و ایمن افراد از ساختمان و انتقال آنها به مکانهای امن.

5- دیوارهای مشترک بین ساختمانها به نحوی طراحی و اجرا شوند که در برابر گسترش حریق از یک ساختمان به ساختمان دیگر مقاومت نمایند.

6- دیوارهای خارجی ساختمان متناسب با کاربری و ابعاد ساختمان در برابر گسترش حریق به خارج از آن مقاومت نمایند.

7- بامها به نحوی طراحی و اجرا شوند که با توجه به موقعیت ساختمان از گسترش حریق به اماکن مجاور جلوگیری گردد.

8-   راه رسیدن خودروها، وسایل و امکانات آتش‌نشانی به مجاورت ساختمان وجود داشته باشد.

9-   دسترسی نیروهای آتش‌نشانی به فضاهای داخلی ساختمان باید مسیرهای امن در نظر گرفته شود.

10-به طور کلی ضوابط نشریه شماره 112 دفتر تحقیقات و معیارهای فنی سازمان برنامه و بودجه رعایت گردد.

نکات پیشگیری آتش‌سوزی در ساختمان:

1-در تمام ساختمانها به منظور پیشگیری از آتش‌سوزی یا سرایت و توسعه آن باید درب‌ها و پنجره‌ها به خوبی باز و بسته شوند تا از طریق درب‌های نیمه‌باز و درزدار حرارت و آتش به قسمتهای دیگر سرایت نکند.

2-در انبارها یا کارخانجات کمبود جا و فشردگی مواد قابل اشتعال در فضای تنگ موجب گسترش سریع آتش‌سوزی می‌شود.

3-اگر ساختمان کارگاه چند طبقه باشد، باید ماشین‌آلات و قطعات سنگین در طبقه پایین قرار گیرد تا در موقع بروز حریق که منجر به سستی ساختمان می‌شود قطعات سنگین به طبقات پایین سقوط نکنند.

4-در محلهایی که بسته‌بندی انجام می‌شود باید ظروف فلزی درپوش‌دار جهت ریختن خرده چوب، مقوا، کاغذ، نخ و پارچه و مواد دیگر وجود داشته باشد.

5-مایعات قابل اشتعال و گازهای قابل اشتعال باید در بیرون ساختمانها قرار داده شوند و به اندازه مصرف به داخل ساختمان برده شود.

6-ضایعات و مواد زائد کارخانه‌ها باید روزانه از ساختمان خارج و معدوم گردد.

7-بازدید آخر وقت در کارگاهها، کارخانه‌ها، انبارها و ساختمانهای مشابه باید پس از هر موعد کاری انجام شود.

8-به منظور پیشگیری از خطرات حریق و سرایت آن باید تا حد امکان بین دو ساختمان فاصله کافی وجود داشته باشد، یا با ایجاد دیوار مجزا گردد و پشت دیوارها از مواد قابل اشتعال خالی باشد.

ضوابط مربوط به آسانسور:

1-محل آسانسور باید خارج از مرکز دستگاه پله در نظر گرفته شود.

2-چاه آسانسور باید تا روی فنداسیون ساختمان امتداد یابد.

3-ابعاد مفید چاه آسانسور حداقل 150×150 سانتی‌متر می‌باشد.

4-درب چاه آسانسور داخل موتور‌خانه تأسیسات نباید قرار گیرد.

5-در نظر گرفتن اتاق مستقل برای موتورخانه آسانسور با دریچه به ابعاد  حداقل cm 80×60 زیر کف موتورخانه و با بازشو به بیرون.

6-هر گونه بازشو، روزنه، دریچه به چاه آسانسور به جز در ورودی به چاه و دریچه مجاز نمی‌باشد.

7-رعایت کلیه اصول استاندارد مربوط به ساخت خود آسانسور و داشتن تاییدیه شرکت بازرسی و کیفیت استاندارد ایران.

8-عدم عبور هر گونه لوله‌های تأسیسات آب سرد، گرم، دودکش‌ها، لوله‌های گاز، کابلهای برق از داخل چاه آسانسور به جز تجهیزات ضروری خود آسانسور.

9-نصب قفل سوئیچی روی دریچه کف موتورخانه و درب اتاق موتورخانه آسانسور.

10-نصب مشبک فلزی با خانه‌های cm2×2 (حفاظ) روی پنجره و روزنه‌های اتاق موتورخانه.

11-کابین آسانسور باید مجهز به درب با آیفون ثابت روی بدنه بدون گوشی متحرک، زنگ خطر، تهویه، روشنایی 12 ولت تغذیه از باتری با شارژ رله اتوماتیک باشد.

12-دیوارهای جانبی چاه آسانسور باید مقاوم در مقابل حریق، خودایستا و بدون هیچ روزنه‌ای باشد.

13-وجود چاه ارت و اتصال اسکلت فلزی چاه، کابین، قاب، وزن و کلیه قسمتها به سیستم ارتینگ با مقاومت حداکثر 50 اهم.

14-نصب تابلو که در زمان حریق به هیچ عنوان از آسانسور استفاده نگردد.

دستورالعمل مربوط به برق روشنایی اضطراری ساختمان:

1-سیستم برق براساس مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان ایران اجراء گردد.

2-تابلو برق بایستی مجهز به فیوز مینیاتوری مستقل برای سرویسهای بهداشتی(حمام و دستشویی)، آشپزخانه، سالن، اتاق خواب، کولر، موتورخانه و غیره باشد.

3-تابلو برق بایستی در مجاورت در اصلی و داخل واحد قرار گیرد.

4-هر یک از تابلوهای برق به کلید قطع برق مجهز باشند.

5-کابلها و لوله‌های سیستم برق‌رسانی باید از داکتهای مجزا و یا داخل دیوار عبور نماید.

6-داشتن سیستم ارتینگ و صاعقه‌گیر.

7-داشتن برق اضطراری V12 با باتری و شارژ اتوماتیک جهت آسانسور، پله اضطراری و زیرزمینهای تاریک.

8-رعایت ارتفاع تا 20/2 سانتی‌متر به صورت V12 و V220 از نوع حفاظت شده در اماکن مرطوب و محوطه های آن.

دستورالعمل مربوط به احداث ساختمانها در مجاورت جایگاه و انبارهای مواد سوختنی:

1-جایگاه‌های عرضه سوخت بنزین و گاز: محل استقرار مخازن آنها بایستی حداقل 7 متر از پلاک‌ها (ساختمانهای) مجاور و معبره عمومی فاصله داشته باشد.

2-عدم احداث ساختمانهای سینما، سالن اجتماعات، مدارس، مساجد و اماکن عمومی پر جمعیت در مجاورت آنها.

3-رعایت عقب‌نشینی ساختمانهای مجاور بیش از دو طبقه بر روی پیلوت به ازای هر طبقه اضافی 3 متر.

	عرض ترافیکی گذر	حداکثر ارتفاع مجاز
1   2 3 4 5 6 7	کمتر از 5 متر 6m 8m 10m   12m تا 20m  بن‌بست 12m و بیشتر بن باز 22m و بیشتر بن‌بست	دو طبقه روی پیلوت سه طبقه روی پیلوت چهار طبقه روی پیلوت پنج طبقه روی پیلوت شش طبقه روی پیلوت   محدودیت ندارد محدودیت ندارد

ضوابط مربوط به ارتفاع ساختمان (تعداد طبقات روی پیلوت) و عرض ترافیکی گذرهای اطراف پلاک

telegram
pishrans@
instageram/pishrans95